ଟ୍ରେନ ଉପରକୁ ପଥର ଫିଙ୍ଗିବା ଘଟଣାର ମୁକାବିଲା : ଆହ୍ୱାନ, ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ରେଳବାଇ ସୁରକ୍ଷା ବଳ (ଆରପିଏଫ) ର ରଣନୈତିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା |

“ଦାୟିତ୍ୱହୀନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଅମାନୁଷିକ କାର୍ଯ୍ୟ” – ୧୯୦୫ ମସିହାରେ ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଥିଓଡୋର ରୁଜଭେଲ୍ଟଙ୍କ ଟ୍ରେନ ଉପରକୁ ପଥର ଫିଙ୍ଗିବା ପରେ ତାଙ୍କ ମନ୍ତବ୍ୟ |

ଆହ୍ୱାନ 

ବିଶ୍ୱ ରେଳ ନେଟୱର୍କରେ ରେଳ ଚଳାଚଳ ପରଠାରୁ ଟ୍ରେନ ଉପରକୁ ପଥର ଫିଙ୍ଗିବା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏକ ଗମ୍ଭୀର ସୁରକ୍ଷା ଜନିତ ଆହ୍ୱାନ ହୋଇଛି | ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବ୍ୟତିକ୍ରମ ନୁହେଁ | ୧୩୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଟ୍ରେନ ପରିଚାଳନା କରୁଥିବା ୧.୩ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଟ୍ରାକ୍ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସହିତ ଚତୁର୍ଥ ବୃହତ୍ତମ ଖୋଲା ରେଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯାହା ୭୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଷ୍ଟେସନକୁ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରି ପ୍ରାୟ ୮.୫ ବିଲିୟନ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ପରିବହନ କରୁଛି, ତାହା ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଭଙ୍ଗାରୁଜାର ଶିକାର ହୋଇଛି | ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ନୁହେଁ, ରେଳ ସମ୍ପତ୍ତି, ଯାତ୍ରୀ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଜିନିଷପତ୍ରର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ସର୍ବଦା କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରହିଛି |

ରେଳ ବୋର୍ଡ ସୁରକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଟ୍ରେନରେ ୩୯୦୧ ପଥର ଫିଙ୍ଗା ଘଟଣା ରିପୋର୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା, ୩୩୯୧ ମାମଲା ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୧୧୪୦ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା | ଏଥିରେ ବନ୍ଦେ ଭାରତ ଟ୍ରେନକୁ ୭୪୧ ଆକ୍ରମଣ ଘଟଣାରେ ୨୨୮ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା | ତେଣୁ, ଏତେ ବିଶାଳ ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ନେଟୱର୍କରେ ପ୍ରତି ମାସରେ ହାରାହାରି ୩୨୫ ମାମଲା ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି (ପ୍ରତି କିଲୋମିଟର ଟ୍ରାକ୍ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ରେ ୦.୨୧୬୭ ମାମଲା) | ଏହା ରେଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ବିପୁଳ ସତର୍କତାର ପ୍ରମାଣ | ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ପୂର୍ବତଟ ରେଳପଥରେ ଟିମ୍ ଆରପିଏଫ୍ ମାମଲା ପଞ୍ଜିକରଣ ଏବଂ ଚିହ୍ନଟରେ ବହୁତ ସକ୍ରିୟ ରହିଛି | ବନ୍ଦେ ଭାରତ ରେକରେ ପଥର ଫିଙ୍ଗିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ୩୦ଟି ଘଟଣା ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ୩୬ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଛି | ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଟ୍ରେନରେ ୮୫ଟି ଘଟଣା ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ୬୫ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଛି |

ରେଳବାଇ ଜମିର ୦.୧୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଜବରଦଖଲ କରାଯାଇଛି ଯାହା ରେଳ ଧାରଣା ପାଖରେ ଚଳାଚଳ ପାଇଁ ଖୋଲା ପ୍ରବେଶ ସହିତ ଏହି ଟ୍ରାକ ସଂଲଗ୍ନ ବାସସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଗୁରୁତର ଉପଦ୍ରବ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି | ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପଥର ଫିଙ୍ଗାଳି ମାନେ ଟ୍ରାକ ସଂଲଗ୍ନ ବାସସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ସ୍ଥାୟୀ ଅଧିବାସୀ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ବୟସ ପ୍ରାୟତଃ 8 ରୁ 16 ବର୍ଷ ବୟସର ଯିଏକି ଏହି ମାରାତ୍ମକ ଖେଳକୁ ମଜା ଭାବି ଅଘଟଣ ଘଟାଇଥାନ୍ତି |

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଶସ୍ତା ରୋମାଞ୍ଚ, ଅବାସ୍ତବ, ନିଶା ଓ ନିଶାକାରୀ, ମଦ୍ୟପ ଉପାଦାନ, ନ୍ୟସ୍ତ ପ୍ରେରିତ ପ୍ରତିବାଦ, ଭ୍ରମଣକାରୀ, ବାସହୀନ, ଲମ୍ପେନ, ନିର୍ଯାତନା ମାନିଆ, ମାନସିକ ରୋଗ, ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା, ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାର ବାଜି ଲଗାଇବା, ଭାରତୀୟ ରେଳ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିବା ପାଇଁ ଦୂଷିତ ଇକୋ ସିଷ୍ଟମ ଏବଂ ଏକ ବଞ୍ଚିତ ପରିବେଶରେ କିଛି ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତେଜିତ ଦୁଃଖଦ ମାନବ ଆବେଗ ମଧ୍ୟରେ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ | “ବିପ୍ଳବ” ବିଡ଼ମ୍ବନାପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଏପରି ଅପରାଧକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛି |

ଅଧିକନ୍ତୁ, ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଘୃଣା ରେଳ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିଷ୍ଠୁର ଭାବରେ ସଂଗଠିତ ପଥର ଆକ୍ରମଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛି | ୧୯୮୪ ଶିଖ ବିରୋଧୀ ଦଙ୍ଗା, ୧୯୯୨ ମୁମ୍ବାଇ ଦଙ୍ଗା, ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୨ରେ ସାବରମତୀ ଏକ୍ସପ୍ରେସ ପଥର ଫିଙ୍ଗା ଏବଂ ୨୦୧୨ରେ ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟାଙ୍କ ଉପରେ ମୁମ୍ବାଇ ପ୍ରତିବାଦ ଏହାର କିଛି ଭୟଙ୍କର ଉଦାହରଣ | ବନ୍ଦେ ଭାରତ ଟ୍ରେନଗୁଡ଼ିକରେ ପଥର ଫିଙ୍ଗା ଘଟଣାରେ ମରାମତି ପାଇଁ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି ଏବଂ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଭୟଙ୍କର ବିଭ୍ରାନ୍ତି ଏବଂ ଆତଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି |

ପ୍ରଭାବ

ରୋଲିଂ ଷ୍ଟକ୍ ଚଳାଉଥିବା ଲୋକୋ ପାଇଲଟଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରି ଲିଥୋ-ଲବିଂ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟି ଏକ ଦୁର୍ଘଟଣାଜନିତ କାରଣ ହୋଇପାରେ l ଏହା ଦୁର୍ଘଟଣାଜନିତ କାରଣ ହୋଇପାରେ, ଟ୍ରେନ ସେବାରେ କ୍ଷତି ଏବଂ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ, ଭୟ ମନୋଭାବ, ଚାଞ୍ଚଲ୍ୟ, ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳାକୁ ବିଗିଡ଼ିପାରେ, ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ସମ୍ବଳ ନଷ୍ଟ କରିବା ସହିତ, ସାମାଜିକ ଅଶାନ୍ତି, ବିଶ୍ୱାସ ଅଭାବ, ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା, ସୁରକ୍ଷାକୁ ବିପଦରେ