ଗରିବ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଗରିବ? ,ଚଳିତ ବଜେଟ୍ ପୁସ୍ତିକାରେ ରାଜ୍ୟରେ ୭୦ ଲକ୍ଷ ପରିବାର ବା ଅତି କମ୍ରେ ୨କୋଟି ୮୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକେ ଗରିବ ଅଛନ୍ତି ବୋଲି ସରକାର ସ୍ୱୀକାର
ଓଡ଼ିଶାରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ସହ ତାଳ ଦେଇ ଗରିବୀ ବଢି ଚାଲିଛି ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ଯୋଜନା ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ସହ ତାଳ ଦେଇ ଅନାହାର, ଅଳ୍ପାହାର ଓ ଅର୍ଦ୍ଧାହାର ଜନିତ ଆର୍ତ୍ତ ଚିତ୍କାର ଶୁଣିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଚଳିତ ବଜେଟ୍ ପୁସ୍ତିକାରେ ରାଜ୍ୟରେ ୭୦ ଲକ୍ଷ ପରିବାର ବା ଅତି କମ୍ରେ ୨କୋଟି ୮୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକେ ଗରିବ ଅଛନ୍ତି ବୋଲି ସରକାର ସ୍ୱୀକାର କରିବା ଘଟଣା ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଓ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ମାନଙ୍କୁ ସ୍ତବ୍ଧ କରିଦେଇଛି । ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳୁ ଆମଦେଶରେ ଗରିବୀ ହଟାଇବାକୁ ଜୋରଦାର ଉଦ୍ୟମ ଚାଲିଆସିଛି । ମାତ୍ର ବର୍ଷ ପରେ ବର୍ଷ ଅତିକ୍ରମ କରି ଚାଲିଥିଲେ ହେଁ ଗରିବି ହଟୁନି! ତେବେ କିଛି ବର୍ଷ ତଳୁ ଏହାକୁ ଏକ ନୂଆ ରୂପ ଦିଆଯାଇଛି ।
ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ଅର୍ଥାତ୍ ପୂର୍ବରୁ କେବଳ ଗରିବୀ ଥିଲା, ଏବେ ଏହାଠୁ ବି ଲୋକେ ତଳେ ଅଛନ୍ତି । ଏହାକୁ ଇଂରାଜୀରେ କହନ୍ତି, ବିଲୋ ପଭର୍ଟି ଲାଇନ୍ ଓ ଏହାର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ନାମ ହେଉଛି ବିପିଏଲ୍ । ସାଂପ୍ରତିକ ପରିସ୍ଥିତିରୁ ଜଣା ପଡୁଛି ଯେ, ନିକଟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହାର ରୂପ ଆଉ କିଛି ବଦଳିପାରେ । ଯେହେତୁ ବିପିଏଲ୍ ତଳେ ବି ଲୋକେ ରହିଥିବା ସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖା ଯାଉଛି । କ୍ରମେ ଦେଶରୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଉ ଥିବା କୁହା ଯାଉଥିଲେ ହେଁ ଏଥିନେଇ ବିଭିନ୍ନ ମହଲରେ ସନ୍ଦେହ ହେଉଛି । ସରକାରୀ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ୧୯୭୭-୭୮ମସିହାରେ ଦେଶର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୫୩.୧ ଭାଗ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୪୫.୨ ଭାଗ ଲୋକେ ଦରିଦ୍ର ଥିଲାବେଳେ ୧୯୮୩ ରେ ଏହା ଯଥାକ୍ରମେ ୪୫.୭ ଓ ୪୦.୮ ଭାଗ,୧୯୯୯-୨୦୦୦ରେ ୨୭.୧ ଓ ୨୩.୬ ଏବଂ ୨୦୦୭ ରେ ୨୧.୧ ଓ ୧୫.୧ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ଜାତୀୟ ନମୂନା ସର୍ବେକ୍ଷଣର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୦୪-୦୫ରୁ ୨୦୧୧-୧୨ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶରେ ୧୫% ଦାରିଦ୍ର୍ୟ କମିଥିଲା ।
ଆଉରି ମଧ୍ୟ ୨୦୧୬ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୧୫% କୁ କମିବାର ଆଶାବ୍ୟକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏବେର ସର୍ଭେ ରିପୋର୍ଟ ଆଧାରରେ ଏହି ହିସାବରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇ ଯାଇଛି । ଚଳିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶରେ ବିହାର ସବୁଠୁ ଦରିଦ୍ରତମ ରାଜ୍ୟ, ଯେଉଁଠି ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହାର ୩୩.୭୦% ରହିଛି । ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି ଓଡ଼ିଶା । ଏଠାରେ ୩୨.୫୯% ଲୋକେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ରହିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ଓଡ଼ିଶାରେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟ ନୈରାଶ୍ୟଜନକ ରହିଛି । ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟ ୯୨,୫୬୮ ଟଙ୍କା ଥିବାବେଳେ ଓଡ଼ିଶାରେ ୬୯,୮୬୪ ଟଙ୍କା, ହରିୟାନାରେ ୧,୫୭,୬୪୯ଟଙ୍କା, ଗୁଜୁରାଟରେ ୧,୪୪.୦୯୦, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ୧,୨୮,୪୪୦ ଟଙ୍କା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ୧,୦୬,୮୬୪ଟଙ୍କା, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ୫୫,୬୭୭୯ଟଙ୍କା, ଆସାମରେ ୫୭,୦୯୯ଟଙ୍କା, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ୪୧,୦୮୨ ଟଙ୍କା ଓ ବିହାରରେ ୪୩,୮୨୨ଟଙ୍କା, ମହାରାଷ୍ଟରେ ୧,୪୧,୧୫୨ ଟଙ୍କା, କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ୧,୪୨,୯୪୩ ଟଙ୍କା, କେରଳରେ ୧,୩୬,୩୬୪ ଟଙ୍କା, ପଞ୍ଜାବରେ ୧,୧୦,୮୩୫ ଟଙ୍କା ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ୪ବର୍ଷ ତଳୁ ଗରିବ ସଜ୍ଞା ବଦଳି ଯାଇଛି । ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୪୭ଟଙ୍କା ଓ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୩୨ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିବା ଲୋକ ଗରିବ ନୁହଁନ୍ତି ବୋଲି ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି । ସି.ରଙ୍ଗରାଜନ୍ କମିଟି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ମୁଣ୍ଡପିଛା ବ୍ୟୟ ଆଧାରରେ ୨୦୦୯-୧୦ରେ ଦେଶରେ ଗରିବଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୩୮.୨% ଅର୍ଥାତ୍ ୪୫.୪୦କୋଟି ଥିଲାବେଳେ ୨୦୧୧-୧୨ରେ ୨୯.୫% ବା ୩୬.୩୦କୋଟି ଥିଲା ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଏହା ପୂର୍ବର ତେନ୍ଦୁଲକର କମିଟି ରିପୋର୍ଟରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୩୩ଟଙ୍କା ଓ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୨୭ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିବା ଲୋକ ଗରିବ ନୁହଁନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଥିଲା ଓ ଏହି ଅନୁସାରେ ଦେଶରେ ୨୦୦୯-୧୦ରେ ଗରିବଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨୯.୮% ବା ୩୫.୪୦କୋଟି ଥିଲାବେଳେ ୨୦୧୧-୧୨ରେ ୨୧.୯% ବା ୨୬.୯୦ କୋଟ଼ିକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ।
ବାସ୍ତବତା ଦେଖାଗଲେ, ଗରିବ କିଏ ଓ ଧନୀ କିଏ, ତାହା ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସରକାରୀ କଳ ବିଫଳ ହୋଇ ଆସିଛି । ଗରିବ ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପ୍ରସ୍ତୁତରେ ବ୍ୟାପକ ଭୁଲ୍ ରହିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଗରିବ ଚିହ୍ନଟ ପାଇଁ ଯେଉଁ ମାପଦଣ୍ଡ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ହୋଇଛି, ତାହା ପ୍ରମାଣିତ ହେବା ନେଇ ସନ୍ଦେହ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ନ୍ୟାସନାଲ୍ ସାମ୍ପ୍ୟୁଲ୍ ସର୍ଭେ (ଏନ୍ଏସ୍ଏସ୍) ଅଧିକାରୀ/କର୍ମଚାରୀ ମାନେ ଗୋଟିଏ ଘରେ ପହଞ୍ଚି ମୁଖିଆଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ସଂପର୍କରେ ଯାହା ବି ପଚାରନ୍ତୁ ବା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ ନା କାହିଁକି, ପ୍ରାୟତଃ ମୁଖିଆ ଗରିବ ମାପଦଣ୍ଡ ଭିତରେ ତାଙ୍କର ସ୍ଥିତି ରହିଥିବା କହୁଛନ୍ତି ଓ ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଏଥିରେ ନିଜ ସମ୍ମତିର ମୋହର ମାରୁଛନ୍ତି ବା ଏଥିପାଇଁ ସୁପାରିଶ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଯଦ୍ଦ୍ୱାରା ଧନୀ ଲୋକେ ମଧ୍ୟ ଗରିବ ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ପାଉଛନ୍ତି । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବାକୁ ଲାଞ୍ଚ ଓ ସୁପାରିଶ ଦରକାର ଥିବାରୁ ଗରିବ ମଣିଷର ଭବିଷ୍ୟତ ଅନ୍ଧକାର ଭିତରେ ହଜି ଯାଇଛି ।
ଗାଁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଶାସକ ଦଳର କୁଜି ନେତାମାନେ ଦଳୀୟ ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ବଢାଇବା ପାଇଁ ସତ-ମିଛ ଏପଟସେପଟ କରୁଛନ୍ତି । ସେହିପରି ଅଧିକାରୀ ମାନେ ମଧ୍ୟ ଶାସକ ଦଳ ନେତାଙ୍କ କଥାରେ ଭାସିଯାଇ ବିପିଏଲ୍ ହେଉ କି ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନର ଖୋଲାଖୋଲି ଉଲଂଘନ କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଏସବୁ ପ୍ରତି ସରକାର ଦୃଷ୍ଟି ନଦେବା ଦୁଃଖ ଦାୟକ । ବାସ୍ତବତା ଦେଖାଗଲେ, ବିଭିନ୍ନ ଉନ୍ନୟନ ଯୋଜନାର ହିତାଧିକାରୀ ତାଲିକାରେ ବହୁ ଧନୀ, ସରକାରୀ ଚାକିରିଆ, ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ୀ କର୍ମୀ ଆଦି ସାମିଲ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଭୂମିହୀନ, ବିପିଏଲ, ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ଓ ଅନ୍ତୋଃଦୟ ହିତାଧିକାରୀ ମାନେ ବାଦ ପଡ଼ୁଛନ୍ତି । ହିତାଧିକାରୀ ଚିହ୍ନଟ ପାଇଁ ଠିକ୍ ଭାବେ ସରକାରୀ ନିୟମ ପାଳନ କରାଯାଉ ନାହିଁ । ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟର ଦାୟିତ୍ୱ ଅଙ୍ଗନୱାଡ଼ୀ କର୍ମୀ ଓ ୱାର୍ଡ଼ମେମ୍ବରଙ୍କ ହାତରେ ଛାଡ଼ି ଦିଆ ଯାଉଛି ।
ତେବେ ଧନୀ-ଦରିଦ୍ର ନିର୍ବିଶେଷରେ ଶାସକ ଦଳ ସମର୍ଥକ ମାନଙ୍କୁ ଏଥିରେ ସାମିଲ କରା ଯାଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି । ହିତାଧିକାରୀ ଚିହ୍ନଟ ନାଁରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ହତ୍ୟା କରାଯିବାର ଉଦ୍ୟମ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ମହଲକୁ ସ୍ତବ୍ଧ କରି ଦେଇଛି । ସେହିପରି ସରକାଙ୍କ “କାଳିଆ” ଯୋଜନା ସତରେ କ’ଣ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣରେ ସହାୟକ ହେଉଛି? ବାସ୍ତବତା ହେଲା, ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ବଢୁଛି । ଏପରିକି ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ତାଲିକାରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅନେକଙ୍କ ପାଖରେ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ପହଂଚୁ ନାହିଁ ବା ଅନ୍ୟମାନେ ତା’ ଭାଗ ଲୁଟ୍ କରୁଛନ୍ତି । ତେବେ ଶହଶହ ଯୋଜନା କରିଦେଲେ ଯେ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହଟିଯିବ, ତାହା କେବେ ବି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମର ଅନୁନ୍ନତ ଓ ଗରିବ ଜିଲ୍ଲା ଭାବେ ପରିଚିତ ମାଲକାନଗିରି, ନବରଙ୍ଗପୁର, କଳାହାଣ୍ଡି, କୋରାପୁଟ, ବଲାଙ୍ଗୀର ଓ ନୂଆପଡ଼ା ନିଜ ଭାଗ୍ୟ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ସହ ଲଢୁଛନ୍ତି ।
ଆମର ସମସ୍ତ ଭିତିଭୂମି ଥାଇପାରେ, ହେଲେ ନେତା ଓ ପ୍ରଶାସକ ମାନଙ୍କର ଗରିବ ଓ ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଟିକେ ସେବା ଭାବ ଦରକାର । ଆନ୍ତରିକତାର ସହ ସେମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ, ବହୁ ଶୀଘ୍ର ସାରା ରାଜ୍ୟରୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରେଇ ଯାଆନ୍ତା, ଆମ ରାଜ୍ୟ ସଶକ୍ତ ଓଡ଼ିଶାରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତା ।
ଏହା କ’ଣ ସତ ନୁହେଁ ଯେ, ଆମ ଦେଶରେ ଅଧିକାଂଶ ଆଇନ କାନୁନ୍ ବା ସରକାରୀ ଯୋଜନା ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହୋଇଛି? ଯଦିଓ ସଠିକ୍ ଭାବେ ଗରିବ ମଣିଷକୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥାନ୍ତା, ତେବେ ଦେଶରୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବହୁ ପରିମାଣରେ ହଟି ସାରନ୍ତାଣି ।
ଏବେ ଏ ସଂପର୍କରେ ଗଭୀର ଭାବେ ଚିନ୍ତା କରିବାର ସମୟ ଆସିଛି । ଜନ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ରାଜନୀତିର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ରହି ସମାଜରୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଉନ୍ମୁଳନ ପାଇଁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ । ଛୋଟ ଛୁଆକୁ ଖାଦ୍ୟ, ମା’କୁ କପଡା, ଗୃହଶୂନ୍ୟକୁ ଘର ଓ ମୂଲିଆକୁ କାମ ସର୍ବୋପରି ଗାଁର ଗରିବ ମଣିଷକୁ ରୋଜଗାର ଯୋଗାଇ ଦେବାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
