ନୂଆପଡା -୧୩/୫ ଭାରତ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭୋଟର ତାଲିକାକୁ ତ୍ରୁଟିମୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ସଦା ଅଦ୍ୟତନ ରଖିବା ପ୍ରୟାସରେ ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଅସୁବିଧା — ସମାନ ଭୋଟର ପରିଚୟପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା (EPIC Number) — ସଫଳତାର ସହିତ ସମାଧାନ କରାଯାଇଛି।ଏହି ସମସ୍ୟା ଓ ଏହାର ପ୍ରକୃତି କଣ ଥିଲା ? ୨୦୦୫ ମସିହାରୁ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ନିର୍ବାଚନ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଅଧିକାରୀ (ERO) ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ସଦୃଶ EPIC ସିରିଜ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ଦେଶର ବ୍ୟତିକ୍ରମ ଅଞ୍ଚଳର ମତଦାତାମାନଙ୍କୁ ଏକାଧିକ ଅନୁକୃତ ସଂଖ୍ୟା ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହି ଭୁଲ ବଶତଃ ମତଦାତାମାନେ ସମାନ EPIC ସଂଖ୍ୟା ସହ ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଭୋଟ ଦେଉଥିଲେ ।ଏହା ଉପରେ ବ୍ୟାପକ ଯାଞ୍ଚ ଏବଂ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଗଲା । ଭାରତର ସମସ୍ତ ୩୬ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ ଅଧିକାରୀ (CEO) ଓ ୪୧୨୩ ଜଣ ERO ମିଶି ୧୦.୫୦ ଲକ୍ଷ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ରହୁଥିବା ୯୯ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ମତଦାତାଙ୍କ ଡାଟା ବିଶେଷ ସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ। ଏଥିରେ ହାରାହାରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ୪ ଟି ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ୧ ଗୋଟି ସମାନ EPIC ସଂଖ୍ୟା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିଲା। ଏହାର ଯାଞ୍ଚ ଓ ସମାଧାନ କରାଗଲା କ୍ଷେତ୍ରସ୍ତରୀୟ ଯାଞ୍ଚରେ ଜଣାପଡ଼ିଲା ଯେ, ଏହି ସମାନ EPIC ସଂଖ୍ୟା ଧାରକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ଓ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ପ୍ରକୃତ ମତଦାତା ଥିଲେ। ସମସ୍ତ ଏପରି ମତଦାତାଙ୍କୁ ନୂତନ EPIC ସଂଖ୍ୟା ଓ କାର୍ଡ ଜାରି କରାଯାଇଛି। ଏହାର ଇତିହାସ ଓ ଉତ୍ପତ୍ତି ରୁ ଜଣା ଯାଏଯେ, ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗର ଉତ୍ପତ୍ତି ୨୦୦୫ ମସିହାରୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି, ଯେତେବେଳେ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ / କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ପ୍ରଦେଶ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ପଦ୍ଧତିରେ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଶୃଙ୍ଖଳା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ। ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପରେ ୨୦୦୮ ମସିହାରେ ଏହି ଶୃଙ୍ଖଳା ଗୁଡ଼ିକୁ ପୁଣି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଲା । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, କିଛି ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ ଭୁଲବଶତଃ ପୁରୁଣା ଶୃଙ୍ଖଳା ବ୍ୟବହାର କରିବା ଜାରି ରଖିଥିଲେ କିମ୍ବା ଟାଇପୋଗ୍ରାଫିକ୍ ତ୍ରୁଟି ଯୋଗୁଁ ସେମାନେ ଅନ୍ୟ କିଛି ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀକୁ ଆବଣ୍ଟିତ ଶୃଙ୍ଖଳା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ଏହାଦ୍ବାରା କିନ୍ତୁ ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉ ନ ଥିଲା।ଯଦିଓ ଏକ ସମାନ EPIC ସଂଖ୍ୟା ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହି ମତ ଦାତାମାନଙ୍କ ନାମ ସେମାନଙ୍କର ନିଜ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରର ତାଲିକାରେ ଥିବାରୁ, କୌଣସି ଅନ୍ୟ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଭୋଟ ଦେବା ସମ୍ଭାବନା ନଥିଲା। ତେଣୁ, ଏହି EPIC ସଂଖ୍ୟା ସମସ୍ୟା କୌଣସି ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିନଥିଲା। ନିଷ୍କର୍ଷରେ, ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଏହି ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ତ୍ରୁଟିକୁ ସଫଳତାର ସହିତ ସମାଧାନ କରି, ଭାରତର ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଣାଳୀର ପାରଦର୍ଶିତା ଓ ବିଶ୍ୱସନୀୟତାକୁ ଆହୁରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିଛନ୍ତି ।
